Το τραγούδι και η μουσική στο χωριό μας |
Γράφει ο/η Στρατής Παντελέλης | |
30.12.07 | |
Προσπαθώντας πολλές φορές να αναφερθείς στον τρόπο ψυχαγωγίας στο χωριό μας, το Μπορό τον περασμένο αιώνα, δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτε άλλο παρά αποκλειστικά και μόνο μουσική και τραγούδι. Δυό στοιχεία πολιτισμού, τέχνης και καλαισθησίας που επινόησε ο άνθρωπος για να ομορφαίνει τη ζωή του, να τον βγάζει από την καθημερινότητα και να αντιμετωπίζει τα δύσκολα με έναν τρόπο τέτοιο που τουλάχιστον θα τον κάνει για λίγο να ξεχνά και να χαίρεται.
Έτσι λοιπόν στις διάφορες στιγμές της ζωής, είτε δούλευε είτε ραχάτευε για λίγο, το πρώτο που του έκανε συντροφιά ευχάριστη και απολαυστική ήταν το τραγούδι. Πότε από χαρά, πότε σε ανάμνηση παλιότερων γεγονότων που τον ενθουσίαζαν και του ξυπνούσαν ευχάριστες αναμνήσεις, ένα τραγουδάκι ανάλογα με τον χρόνο ήταν μια διέξοδος και απομάκρυνση από τη σκληρή πραγματικόντητα. Σ' αυτό πολλές φορές βοηθούσε και το ποτό, ένα ρακί ή κρασί ανάλογα τον έφερνε σε μια πνευματική ευφορία ξενοιασιάς που το έριχνε “έξω”. Τέτοια τραγούδια ήταν τα τετράστοιχα ιαμβικά ή τροχαικά της ντόπιας μελωδίας, ο λεγόμενος Πλωμαρίτικος σκοπός ή και Μποριανός αργότερα, ο Αποκριάτικος (έρι πάλε), ο Λαμπριάτικος (Χριστός Ανέστη), το Άγλαμαν κ.α. Αυτά ήταν τα καθημερινά τραγούδια της παρέας σε γλέντια και πανηγύρια ή γάμους. Τα άλλα τραγούδια τα έλεγαν καντάδες και ευρωπαικά και δεν ήταν τόσο συνηθισμένα στο χωριό μας, εκτός ελαχίστων περιστάσεων.
Το δεύτερο στοιχείο διασκέδασης και το σημαντικότερο ήταν οι μουσικές κομπανίες, τα όργανα ή “τα διολιά” όπως χαρακτηριστικά έλεγαν γιατί εκτός από μελωδία, άκουσμα διασκέδαση ήταν και ο χορός στον οποίο συμμετείχαν οι άνθρωποι που γλεντούσαν. Έτσι, το τραγούδι η μουσική και ο χορός, στοιχεία αρχέγονα τέχνης και πολιτισμού όπως η αρχαία δραματική ποίηση που ήταν αντίστοιχα λόγος, μέλος και όρχηση είχαν θέση στη ψυχαγωγία του χωριού μας.
Για να τα κατανοήσουμε όλα αυτά πρέπει να ανφερθούμε πρώτα πρώτα στο κάθε ένα ξεχωριστά από τις μουσικές κομπανίες του χωριού μας. Από τα πολύ παλιά χρόνια το χωριό μας φημιζόταν για τις μουσικές κομπανίες που δημιουργήθηκαν γύρω στα 1900 με επιρροές από την απέναντι Μικρασία και συγκεκριμένα τη Σμύρνη που ήταν το κέντρο του τότε γνωστού κόσμου. Τα μουσικά ακούσματα ήταν σπάνια εκείνη την εποχή αλλά γνωστά όμως σε πολλούς τέτοιους χαρισματικούς ανθρώπους, τους μουσικούς που τα αξιοποιούσαν ανάλογα όταν έπεφταν στα χέρια τους. Πρώτοι και καλλίτεροι από όλους, πολλοί Αγιασώτες που άξιοι οργανοπαίχτες όπως ήταν δημιούργησαν πολλές κομπανίες και έπαιζαν σε όλα τα χωριά. Το ίδιο συνέβη και στα δικά μας χωριά, το Μπορό, το Παλιοχώρι, το Ακράσι, τη Πλαγιά κ.α. Γνωστά συγκροτήματα της τότε εποχής ήταν τα Παντελέλια, οι Πλαγιώτες, τα Μπαλακέλια και τα Γανωσέλια.
Η κομπανία του Μπορού πρέπει να ξεκίνησε από τον Παντελέλη Ευστράτιο (1873-1942) που ήρθε από το Παλιοχώρι και παντρεύτηκε στο Μπορό. Καταγόταν από οικογένεια με 11 αδέλφια από τα οποία μόνο αυτός ασχολήθηκε με τη μουσική. Έπαιζε βιολί και σαντούρι. Έφτιαξε με τα ανήψια του από το Παλιοχώρι (τον Εμμανουήλ-βιολί, τον Παναγιώτη-τρομπόνι, τον Βαγγέλη-τύμπανα και τον Ιωάννη-τρόμπα) μια ολόκληρη κομπανία αποτελούμενη από όλα τα παραδοσιακά όργανα της εποχής στη οποία συμμετείχαν και άλλοι Μποριανοί όπως ο γιός του Παντελής-σαντούρι, οι δυο γαμπροί του Βουλέλης Εμμανουήλ-τρομπόνι και Γιαλούρης Κωνσταντίνος-βιολί, ο φίλος του Δημήτρης Καλδέλης-βιολοντσέλο και δυό με καταγωγή από άλλα χωριά ο Παναγιώτης Λιναρδής-κλαρίνο από τη Βρισά και ο Αριστείδης Κουμπάς-τρόμπα από τα Βασιλικά που παντρεύτηκαν στο χωριό. Αργότερα γύρω στα 1930 στο Μπορό πια έχουμε την καθαρά Μποριανή κομπανία που αποτελούνταν από τους παραπάνω Μποριανούς και μόνο μουσικάντες. Σε αυτούς προστέθηκαν οι νεώτεροι Νικόλαος Κουμπάς-βιολί, ο Παναγιώτης Μουτζούρης-κλαρίνο και ο Χριστόφορος Τυροπώλης-ακκορντεόν. Μετά το 1965 η μουσική κομπανία του Μπορού διαλύθηκε. Έμεινε μόνο ο Παντελής Παντελέλης, ο Παναγιώτης Μουτζούρης που συνέχιζαν να παίζουν με διάφορους από άλλα χωριά (Ακρασιώτες, Παλιοχωριανούς-τα Γανωσέλια, Πλαγιώτες-τα Χριστέλια Αγιασώτες και άλλους νεότερους). Αυτή ήταν η μουσική κομπανία του Μπορού από τα παλιά χρόνια μέχρι τουλάχιστον το 1980.
Σήμερα επαγγελματική κομπανία στο χωριό δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο το μεράκι και η ερασιτεχική ενασχόληση με τη μουσική από πολλούς Μποριανούς που ίσως αυτή η στήλη ασχοληθεί αργότερα.
|
|
Τελευταία ανανέωση ( 24.01.09 ) |