http://www.mporos.gr/neoxori

Οι μεράδες του Μπορού - Τοπωνύμια PDF Εκτύπωση E-mail
Γράφει ο/η Στρατής Παντελέλης   
31.12.08

Η αγροτική περιφέρεια του Μπορού βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και είναι πάρα πολύ μεγάλη σε έκταση.Εκτείνεται νότια του Ολύμπου σε σχήμα χοάνης και κατά μήκος του ποταμού Πριόνα που καταλήγει στη θάλασσα της Δρώτας, από τη μια και την άλλη του όχθη.Από τις πηγές του στα Πόταμα οριοθετεί την περιοχή, τους μεράδες του Μπορού με μικρά βουναλάκια και λόφους εκατέρωθεν.

Συνορεύει λοιπόν με άλλες περιοχές της Αγιάσου-Μεγαλοχωρίου-Παλαιοχωρίου -Ακρασίου και Αμπελικού.Καλύπτεται στη μεγάλη της έκταση με ελιές, δάση πεύκου, βελανιδιάς ( δέντρα), πρίνου και άλλων θάμνων,όπως επίσης αρκετή έκταση κατέχουν και τα βοσκοτόπια.Στις όχθες του ποταμού υπάρχουν κήποι με λαχανικά, οπωροφόρα δέντρα,πλατάνια, καρυδιές λεύκα και άλλα υδρόφιλα φυτά.Παλιότερα είχαμε μεγάλη παραγωγή από φρούτα , αχλάδια , καρύδια, σύκα, κάστανα, μήλα και άλλα, αλλά σήμερα και εξ' αιτίας της ανομβρίας- ξηρασίας και του κόστους παραγωγής εγκαταλείφτηκαν και έμειναν μόνο λίγα , έτσι για τις πρώτες γεύσεις και μόνο.

Για να γνωρίσουμε τους μεράδες μας θα προσπαθήσουμε να τους περπατήσουμε με τη φαντασία μας και ανάμεσα από μονοπάτια σκιερά και δρόμους αγροτικούς να φτάσουμε σε ολόκληρη την περιοχή.

Ξεκινώντας από την Καρυδιά, στο έβγα του χωριού προς βορράν συναντούμε την τοποθεσία με ελιές και πλατάνια κατά μήκος του ποταμού που λέγεται''Μύλος''-Τσκουρί'' και ‘'Περιβόλια''.Εκεί υπήρχε παλιά νερόμυλος που άλεθε τα σιτάρια της περιοχής.Προχωρώντας την αριστερή όχθη συναντούμε τις περιοχές ‘'Βρυσούδια'', ‘'Καμπούδια'', ‘'Ντανίλες''(Δανιήλ),''Καριούλια'', ‘'Αγριομέλισσες'' ‘'Αμπελέλια'',''Κανώριας'', ‘'Καλιαμάδες'', ‘'Αγια-Μαρίνα,'' ‘'Καστρινό΄΄''Λιουπρίνια'', ‘'Ξερουλιά'', ‘'Οξιά'', φτάνουμε στα μεγάλα βοσκοτόπια του Καλιντζόγλου από το ‘'Ρίζας Σταύρωμα'' ψηλά μέχρι την ‘'Παναγιούδα'' την ‘'Τρυγονιά'', τα ‘'Καμπιά'' τον ‘'Χάρακα'' στις υπώρειες του Ολύμπου, μια μεγάλη περιοχή της Αγιάσου που λέγεται ‘'Μαλούτς'',''Γλύστρες'' και ‘'Πόταμα''.Εκεί σταματά η αγροτική περιοχή του Μπορού.

Τώρα αν κατεβούμε από τις πηγές του ποταμού ‘'Πριόνα'' νότια, θα συναντήσουμε δική μας περιοχή το ‘'Μαύρο Λάκο'' και απέναντι τα αγιασώτικα το ‘'Κρυονέρι'' τον ‘'Αγιο-Βασίλη'',του ‘'Βλουτή'', τα ‘'Χαλάσματα'' και οι ‘'Πεζούλες''είναι πάλι Μποριανές περιοχές.Στις ‘'Πεζούλες'' υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου-Κωνσταντίνουκαι ολόκληρη η περιοχή πριν εξήντα χρόνια είχε πολλές αγροικίες όπου έμεναν εκεί πολλές οικογένειες

Κατηφορίζοντας συναντάμε βοσκοτόπια ,πεύκα και ρουμάνια.Παρακάτω μέσα στη λαγκαδιά βρίσκουμε το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Ερμογένη και πάνω στο δρόμο το καινούριο ,καλαίσθητο ,όμορφο πέτρινο οικοδόμημα στο όνομα του Αγίου Ερμογένη.Η περιοχή αυτή ονομάζεται ‘'Σίντες'' έχει πολύ λίγες ελιές ενώ δίπλα στα σύνορα με το Μεγαλοχώρι αναφέρουμε τη ‘'Βέρση'' τα ‘'Φλίπια'' και τις ‘'Ψιμιές''.Προς τα Παλιοχωριανά λίγο πιο κάτω είναι τα ‘'Πέντε Μάρμαρα'' ‘'η''Νυχτάντα'και' τα ‘'Κυπαρίσια''.Βγαίνοντας στο κεντρικό δρόμο προς το Πλωμάρι βρίσκουμε τις τοποθεσίες ‘'Ξηρή Απιδιά'', Γκινέλ'' Βούναρα''και ‘'Ξηρή Βρύση''.

Προχωρούμε τον κεντρικό δρόμο από Πλωμάρι στο Μπορό συναντάμε τις περιοχές''Καστανιά''(περιέργως δεν υπάρχει ούτε μια καστανιά!) ‘'Ατσιγκάνας'' ‘'Ακφάδες''''Χορταρού'' ‘'Πλατάνι'' ‘'Μυραχλάδι''''Πεζούλα'' ‘'Παλιόμαντρα'' ‘'Χάλακας''Παλιάμπελα''''Κάτω Μηχανή''''Καλαφατιούς Μάρμαρο''και ‘'Κατήφορα'' προς το Ακράσι.

Από την ‘'Κάτω Μηχανή''ακολουθώντας το ποτάμι και προς την δεξιά όχθη έχουμε τις τοποθεσίες'' Αλώνα'''' Αγιο Γιάννη''Τριψύχη'' ή Τερψύχη''(πιθανόν ο πρώτος οικισμός του Μπορού μαζί με τις ΄΄Πεζούλες'' μέσα στον ‘'Αγιο Κωνσταντίνο'') του ‘'Γιαννιού το Ρουμάνι''του ‘'Διάκου τον Πευτσώνα'' ‘,‘Βλουντούσας''Αυγήρη Μάρμαρο''Ντικέλ το νερό''και το μεγάλο μερά τα ‘'Παρασπόρια'',που φτάνουν και δένουν μέχρι τις ‘'Σίντες'' με τις περιοχές ‘'Ξωτόπια''''Σκλιού Μάρμαρο''''Αλογόμαντρα''και ‘'Φαϊντάδες''.

Κατηφορίζοντας πίσω προς το χωριό νότια βρίσκουμε τις ‘'Δρύμες'' τους ‘'Σταυρούς''τα ‘'Σέληνα''τα ‘'Ραϊδέλια''τα ‘'Βουρνά''''Κουτσμπανίδινας''τη ‘'Γιασά''το ‘'Λουρί'' το ‘'Λακούδι''το''Πετρένιο Γεφύρι''της ‘'Γριάς''''Αμπέλια''και το ‘'Παζιανέλ''έξω από το Μπορό.

Από το σταθμό,το παλιό ‘'Λαδομάγαζο''πάει ο δρόμος προς την Αγία Αικατερίνη νοτιοδυτικά του χωριού.Από εκεί ξεκινούν οι μεράδες''Παλιακκλησιά''''Καστρέλια''''Σκουλιό''(είναι το Δημοτικό Σχολείο του Μπορού,το μόνο που λειτουργεί σήμερα συγκεντρώνοντας τα παιδιά από όλα τα διπλανά χωριά Ακράσι και Αμπελικό) και τα ‘'Πηγαδέλια''Στη δυτική πλευρά προς το Ακράσι έχουμε Μποριανά κτήματα στα ‘'Χώματα''και ‘'Χλιά Βρύση''.

Από τα «Πηγαδέλια» ανηφορίζουμε βόρεια και βρίσκουμε τις ‘'Φλέγες''μέρος με αμπέλια και ελιές,το ‘'Κλίμα'' και της ‘'Αγριλιάς το Μάρμαρο''.Πιο πάνω είναι η ‘'Τούμπα'' πραγματικό ύψωμα με θέα ολόκληρη την αγροτική μας περιοχή από Όλυμπο μέχρι Μεγαλοχώρι ,το Βαλανιά του Παλαιοχωρίου και τη θάλασσα της Δρώτας.

Στην όμορφη αυτή περιοχή λίγο πιο πάνω είναι το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που γιορτάζει στις 8 Μαϊου και παλιότερα γινόταν μεγάλο πανηγύρι. Εδώ γύρω έχουμε τις περιοχές ‘'Αγιος Ιωάννης'' ‘'Ταμκαλή'' ‘'Ρουμάνι''

‘'Κατασού'' ‘'Αλυγαρίδια'' ‘'Τρυπατσερή'' ‘'Αγιος Ευστάθιος'' (άλλο όμορφο εκκλησάκι της περιφέρειας Αμπελικού) ‘'Λατομείο'' ‘'Βεργάρι'' ‘'Βάτου'' ‘'Σιγέλ Μάρμαρο'' ‘'Δεντρέλι'' ‘'Σεντούκια'' ‘'Αχλάδες'' ‘'Βουνό''και ‘'Ρίζας Σταύρωμα'' που το συναντήσαμε.

Κατηφορίζουμε πάλι νότια προς τις ‘'Ντανίλες'' βρίσκουμε το ‘'Χοιρόλακα'' το ‘'Λίγδο'' τα ‘'Αλωνέλια'' τις ‘'Φούσες'' του ‘'Φρατζέλ'' και τα ‘'Φουρνιά''.

Έχουμε ήδη φτάσει στην άλλη έξοδο του χωριού από την πάνω μεριά και βορειοδυτικά ολοκληρώνοντας όλους τους μεράδες.Καταγράψαμε στο σύνολο περίπου εκατό και πλέον περιοχές -τοπωνύμια Θα προσπαθήσουμε τώρα να αναλύσουμε και να ερμηνεύσουμε μερικές από τις ονομασίες, όσες μας παραδίδονται στοιχεία Μερικές αναφέρονται στον κάτοχο κάποιου κτηματία (Ταμκαλή) ,άλλες σε κάποιο φυσικό στοιχείο,νερό, πηγή, μάρμαρο ,δάσος, ρουμάνι, ή κάποιο ξωκκλήσι εκεί κοντά,(Αγιος Ιωάννης),σε ιδιομορφία του εδάφους,κάμπος ,πλαγιά βουνό ύψωμα κατηφορικό μέρος,ή κάποιο έργο ανθρώπου (Λατομείο,Μηχανή,Μύλος Γεφύρι), κάποιο προϊόν ή φυτό που υπερέχει εκεί(Καστανιά, Αμπέλι),προσανατολισμός περιοχής (Βουρνά),κλίμα (Κλίμα), μέρος ψυχρό δρυμί ψύχος(Δρύμη) ή μέρος με πολλά νερά και φρούτα (Φαϊντάδες)

Η πορεία μας στους μεράδες του Μπορού τελείωσε.Πρέπει όμως να διευκρινήσουμε ότι μερικές τοποθεσίες ανήκουν σε κοντινά χωριά αναφέρθηκαν όμως μόνο και μόνο επειδή οριοθετούν την περιφέρειά μας και επειδή τυχαίνει να έχουν στα μέρη αυτά οι Μποριανοί κτήματα. Αυτά για τυχόν παραξηγήσεις

Σ' όλη την περιφέρεια του Μπορού κυρίαρχο δέντρο είναι η ελιά Ο ελαιώνας καταλαμβάνει τον κεντρικό χώρο.Από ένα υψόμετρο και πάνω, περίπου 600 μέτρα, δεν ευδοκιμεί η ελιά, αν υπάρχουν σε μερικές μεριές η απόδοση είναι πολύ μικρή.Γύρω στον Όλυμπο από Αμπελικό,Αγιάσο και Μεγαλοχώρι έχουμε βοσκοτόπια και ρουμάνια με άγρια δέντρα βελανιδιές ,αγριαχλαδιές και πρίνους.Το μέρος εδώ είναι αξιοθαύμαστα άγριο,παρθένο και όμορφο με την αυτοφυή βλάστηση, με νερά και πρασινάδες.Χρησιμοποιείται σαν βοσκότοπος και παράγει τα προϊόντα εκείνα που προέρχονται από δέντρα που ευδοκιμούν εκεί, όπως καστανιές ,απιδιές,καρυδιές,μηλιές,κερασιές και άλλα.Ευλογημένος τόπος!

Τελευταία ανανέωση ( 24.01.09 )
 
< Προηγ.   Επόμ. >